Siatkówka to niezwykle emocjonująca i dynamiczna gra zespołowa, która cieszy się ogromną popularnością na całym świecie. Chociaż zasady wydają się proste, dla osób dopiero zaczynających przygodę z tą dyscypliną sportu mogą wydawać się skomplikowane. Jak długo trwa mecz i set siatkówki? Jak przebiega punktacja? Ile jest zmian? W niniejszym artykule wyjaśnimy najważniejsze reguły tej gry.
Podstawowe zasady meczu siatkówki
Ilość setów w meczu
Standardowy mecz siatkówki składa się z 3 lub 5 setów (partii) rozgrywanych do 25 punktów (musi być minimum dwupunktowa przewaga). Wyjątkiem jest tzw. złoty set decydujący o zwycięstwie w meczu, który rozgrywany jest do 15 punktów. W lidze mężczyzn standardowo gra się do 3 wygranych setów. Turnieje i rozgrywki kobiet zazwyczaj toczone są do 2 zwycięskich setów. Opcjonalnie piąty, decydujący set można rozegrać również w meczach mężczyzn.
Długość seta
Pojedynczy set standardowo toczy się do 25 punktów (przy minimum dwupunktowej przewadze). Nie ma ograniczeń co do maksymalnej liczby rozegranych akcji. Teoretycznie set może toczyć się w nieskończoność, jeśli żadna z drużyn nie uzyska dwupunktowej przewagi. Jednak zazwyczaj pojedynczy set trwa około 25-30 minut.
Przerwy między setami
Pomiędzy kolejnymi setami przepisy przewidują przerwy trwające maksymalnie 3 minuty. Drużyny w tym czasie mogą odpocząć, nawodnić się i omówić taktykę. Czas ten wykorzystywany jest również na zmianę połowy boiska przez zespoły.
Punktacja w siatkówce
Zdobywanie punktów
Punkty w siatkówce zdobywa się poprzez skuteczne ataki, bloki lub błędy przeciwnika. Każda akcja, po której piłka dotknie parkietu przeciwnika, skutkuje przyznaniem punktu atakującemu zespołowi. Wyjątkiem są sytuacje, gdy piłka dotknie linii boiska lub antenki – wtedy punkt przyznaje się drużynie broniącej.
Zasada złotego seta
W przypadku remisu w liczbie wygranych setów, rozgrywany jest tzw. złoty set, który trwa do zdobycia 15 punktów (również z zachowaniem minimum dwupunktowej przewagi). Zasady gry są identyczne jak w standardowym secie. Złoty set wyłania finalnego zwycięzcę całego meczu.
Co decyduje o wygranej
O zwycięstwie w meczu decyduje większa liczba wygranych setów – zazwyczaj 2 lub 3. Wyjątkiem jest remisowy wynik setów, kiedy rozgrywany jest złoty set. Wygrywa drużyna, która pierwsza zdobędzie 15 punktów w decydującym secie.
Czas gry w siatkówkę
Limit czasu na akcję
Drużyna ma maksymalnie 8 sekund na odegranie piłki na pole przeciwnika. Od gwizdka sędziego nakazującego zagrywkę zawodnicy muszą wykonać akcję w tym limicie czasowym. Przekroczenie 8 sekund skutkuje utratą punktu.
Przerwy na żądanie
Każdy zespół ma prawo do dwóch 30-sekundowych przerw na żądanie w trakcie seta. Przerwy służą omówieniu taktyki, a ich liczba ulega resetowaniu przed każdym setem.
Całkowity czas trwania meczu
Ze względu na zmienną liczbę setów i nieprzewidywalny czas ich trwania, całkowity czas meczu siatkówki jest trudny do określenia. Jednak standardowo spotkanie toczone do 3 wygranych setów trwa około 1,5-2 godzin. Mecze do 2 setów zazwyczaj kończą się po około 1-1,5 godzinach gry.
Zmiany zawodników
Liczba możliwych zmian
W trakcie meczu trener może dokonać maksymalnie 6 zmian zawodników. Oznacza to, że łącznie w całym spotkaniu może wystąpić 12 graczy każdej drużyny (6 na boisku + 6 rezerwowych).
Zasady dokonywania zmian
Zmiany można dokonywać tylko w przerwach w grze, np. przy zmianie stron lub przed rozpoczęciem seta. Wyjątkiem jest kontuzja zawodnika, kiedy sędzia może zezwolić na zmianę w trakcie akcji. Zawodnik rezerwowy musi raportować się do sekretarza zanim wejdzie na boisko.
Zmiany w trakcie seta
Dokonane zmiany są ostateczne, tzn. zawodnik wymieniony w trakcie seta już do niego nie powraca. Wyjątkiem są kontuzje, kiedy sędzia może zezwolić na powrót kontuzjowanego gracza po opatrzeniu urazu.
Przepisy sędziowskie
Rola sędziów
Sędzia główny czuwa nad przestrzeganiem przepisów, sygnalizuje zdobyte punkty i ewentualne błędy. Sędzia liniowy obserwuje, czy piłka dotknęła linii boiska lub antenki sygnalizując to chorągiewką. Sekretarz prowadzi punktację i liczbę zmian.
Sygnalizacja decyzji
Sędzia używa gwizdka, gestów rękoma oraz komend słownych do sygnalizowania decyzji. Uniesione do góry kciuki oznaczają przyznanie punktu, zaś skrzyżowane ramiona – utratę punktu lub błąd w grze.
Kary i sankcje w meczu
Sędzia może ukarać zawodnika lub trenera żółtą kartką za niesportowe zachowanie lub czerwoną kartką, oznaczającą wykluczenie z gry. Przewinienia takie jak obraźliwe gesty, słowa lub dotknięcie siatki są karane punktami ujemnymi.
Podsumowanie najważniejszych zasad
Ilość setów i punktów do wygranej
Standardowy mecz siatkówki toczy się do 3 wygrane setów lub 2 wygranych setów z ewentualnym złotym setem. Set wygrywa drużyna, która pierwsza zdobędzie 25 punktów z zachowaniem minimum dwóch "oczek" przewagi.
Limit czasu na akcję i mecz
Drużyna ma 8 sekund na odegranie piłki. Całe spotkanie zazwyczaj trwa 1,5-2 godzin. Mecze kobiet są krótsze i zwykle kończą się po około 1-1,5 godzin gry.
Liczba zmian zawodników
W trakcie meczu można dokonać maksymalnie 6 zmian. Łącznie w spotkaniu występuje 12 zawodników z każdej drużyny (6 na boisku i 6 rezerwowych).
Podsumowanie
Mecz siatkówki to złożona układanka, w której liczy się zgranie drużyny, refleks i umiejętności techniczne. Kluczem do zwycięstwa jest dobry odbiór, precyzyjne rozegranie piłki oraz skuteczny atak. Przestrzeganie opisanych wyżej zasad i limitów czasowych sprawia, że siatkówka to niezwykle dynamiczna i emocjonująca gra. Mimo wielu reguł, warto poznać tę dyscyplinę i spróbować swoich sił na parkiecie.
Tagi
Udostępnij artykuł
